روستای خیانک
روستای خیانک

 

1- طراحي باغ :

دراين عمليات مي بايستي مواردي نظيرمكانيابي ، تسطيح ، آماده سازي زمين و پياده نمودن نقشه كاشت در مد نظر قرار گيرد.

 

 2- اصلاح ساختار بستر باغ:

الف- اصلاح فيزيكي و شيميايي خاك

هدف از اصلاح فيزيكي خاك بهبود شرايط فيزيكي خاك از نظر ساختمان وبافت خاك مي باشد، اينكار از طريق  خاك ورزي ويا افزودن كودهاي دامي ، سبز و... امكان پذير مي باشد.

هدف از اصلاح شيميايي خاك بهبود وضعيت خاك از نظر تامين عناصر غذايي مورد نياز براي رشد گياه و همچنين اصلاح اسيديته ( pH ) و شوري خاك (Ec ) مي باشد.

ب- ايجاد بانكت و تراس:

هدف اصلي در حقیقت بهره برداری حداكثر از نزولات آسماني بويژه در اراضي شيبدار است لذا می بایست اقداماتی را اعمال کرد تا ناحيه ريشه از بيشترين ذخيره آب برخوردار شود. بر اين اساس روش هاي جمع آوري آب باران به انواع مختلفي تقسيم بندي مي شوند كه در اينجا به  بانكت و تراس اشاره مي شود:

بانكت : با ايجاد چاله هاي هلالي شکل به شعاع 2 متر و در امتداد خطوط عمود بر جهت شيب اصلي دامنه ها مي توان بانکت هلالي را بوجود آورد.

تراس: در این روش روي خطوط هم تراز، تراس احداث نموده و برای انجام آن می بایستی شيب طبيعي دامنه كوه به چند پله تقسيم شود.

ج- نهر كشي:

 شامل ايجا د كانالهاي مخصوص انتقال آب  از منبع آب تا محل باغ مي باشد ، چنانچه قبلا  كانال كشي يا نهر كشي در باغ صورت پذيرفته لازم است تا اصلاح ومرمت آنها به منظور استفاده بهينه از منابع آبي موجودصورت پذيرد.

د- تسطيح و  حذف  ناهمواري هاي سطح باغ:

به منظور سهولت در تردد ادوات باغي و امكان انجام بهتر عمليات داشت و برداشت لازم است كه پستي وبلندي ها ي موجود در بين درختان تسطيح گردند.

ه- شكستن لايه هاي غير قابل نفوذ:

تجمع مواد حاوي كلسيم در لايه هاي زيرين خاك در عمق حدودا يك متري از سطح خاك باعث ايجاد لايه هاي غير قابل نفوذي مي شود كه از رشد و توسعه ريشه هاي درخت به اعماق خاك جلوگيري مي نمايند كه نهايتا منجر به عدم رشد گياه ودر نتيجه خشك شدن آن مي انجامد.

براي رفع اين معضل وشكستن اين لايه، انجام شخم عميق با استفاده از وسايلي نظير ريپر و  سوسولوز  امكان پذير است.

 

3- تامين نهال:

نهال مورد استفاده در عمليات واكاري مي بايست از ارقام مرغوب تجاري ، اصيل ، سالم و با كيفيت انتخاب شود كه تحت نظارت كميته فني نهال استان توليد وداراي گواهي بهداشتي از مديريت حفظ نباتات و مورد تاييد موسسه تحقيقات ثبت وگواهي بذر و نهال باشد، از نهال انگور سالم و مناسب براي تازه خوري كه داراي حبه درشت، بازار پسند، بيدانه و خاصيت حمل و نقل بالا باشد استفاده شود.

استاندارد  نهال انگور:

ارتفاع نهال حداقل 30 سانتيمتر و قطر آن يك سانتيمتر سن نهال از زمان كاشت قلمه حداكثر 2 سال باشد.

 

4- پوشش و قيم گذاري نهال:

نهال هايي كه واكاري مي شوند مي بايست از قيم براي هدايت رشد و حفاظت نهال در برابر باد استفاده گردد، پوشانيدن نهالها با شاخ و برگ درختان براي حفاظت آنها در برابر سرمازدگي زمستانه امري بسيار مهم مي باشد.

 

5- گود برداري و غرس نهال:

گودالها بايستي قبلا آماده شده باشند، زمان گوده برداري با زمان درختكاري در ارتباط است ، بدين معني كه اگر موقع كاشت نهال در اواخر پاييز است چاله ها بايستي در تابستان واگر موقع كاشت نهال در زمستان است چاله ها بايستي در پاييز حفر شده باشند.

ابعاد گودال بستگي به نوع خاك واندازه ريشه دارد، ابعاد گودال بايستي به نحوي باشد كه ريشه ها در موقع كاشت با ديواره تماس پيدا نكنند درخاكهاي مرغوب گودال مي بايستي فضايي بين 60-30 سانتيمتر بيشتر از نوك ريشه ها داشته باشد واين فضا براي خاكهاي نا مرغوب مي بايستي بيشتر مد نظر قرار گيرد.

معمولا ا گر قبلا زمين شخم خورده باشد ابعاد گوده را به صورت 80*80*80 سانتيمتر در نظر مي گيرند.

 

6- انجام هرس فرم دهي:

پس از اینکه نهالهاي انگور جدید کشت شدند سر نهال در 50 سانتی متری از سطح خاك قطع می شود. در طول اولین فصل رشد، جوانه برداری بهاره یا تابستانه که رشد درخت در فصل اول را هدایت می کند می تواند نخستین هرس دوره خواب را تسهیل نماید اما این عمل ضروری نیست. قطع شاخه های متقاطع، پاجوش و نرکها می تواند موثر باشد. به عنوان یک قاعده تا آنجا که ممکن است باید سطح برگ را بیشتر کرد تا رشد درخت به حداکثر برسد.

هرس انگور پس از اولین فصل رشد در تعیین شکل نهائی و عملکرد آن سرنوشت ساز است. حذف شاخه های غیراصلی غالباً نخستین هرس دوره خواب نامیده میشود.

 

 

7- نگهداري باغ قبل از شروع باردهي:

اين عمليات شامل مواردي نظير شخم ساليانه بين رديفها ، تهيه ، حمل  و پخش كودهاي دامي وشيميايي، مبارزه با  آفات، بيماريها و علفهاي هرز، هرس و... مي باشد.

 

8 - اجراي سيستم رو سيمي روسيمي:

انتخاب نوع سيستم روسيمي يا كوردون به شرايط آب و هواي هر منطقه بستگي دارد . سيم مورد استفاده مي بايست گالوانيزه از نوع مرغوب باشد و از نظر استحكام و مقاومت توان تحمل بار اضافه شده را داشته باشد. در صورتي كه از آهن آلات براي پايه هاي استفاده شود زدن ضد زنگ براي پيشگيري از خورده شدن آهن ضروري است و اگر از پايه هاي شني استفاده شود عيار بتن مورد استفاده بايد طوري باشد كه بتواند مقاومت كافي را ايجاد كرده و در برابر يخبندانهاي زمستانه دوام كافي را داشته باشد. ( عيار سيمان 250 باشد ) همچنين استفاده از ميلگرد مناسب در درون بتن پايه ها الزامي است. ( رعايت كليه اصول مربوط به استحكام بتن از جمله دانه بندي و نوع شن و ماسه و استفاده از ويبره و ... ضروري است ). فواصل پايه ها از يكديگر حداكثر 6 متر و از مهار بتني يا مهاركششي براي ثابت نگهداشتن ستونهاي ابتدا و انتهاي خط استفاده شود.

پايه ها مي بايست طوري در خاك قرار گيرند و مهار شوند كه در اثر بار حاصل از شاخ و برگ و ميوه هاي باغ و همچنين سرعت و قدرت باد منطقه دچار خمش يا جابجايي نشوند.

 

 

9- نياز آبي انگور:

نیاز آبی انگور بر حسب منطقه و رقم 7-5 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می باشد. در آبیاری قطره ای نیاز آبی حدود 5-4 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می باشد.

 

منبع: آسیا کود

دو شنبه 15 خرداد 1391برچسب:, :: 17:34 ::  نويسنده : علی اصغر ترابی افراشته

نام انگلیسی :   ( Grape (Vine
نام علمی :  Vitis


  


كليات گياه شناسي

درخت انگور كه درخت مو نيز ناميده ميشود درختچه اي است بالا رونده كه از ديوار و درختان مجاور بالا مي رود . ساقه آن گره در و داراي بگهاي متناوب است . برگهاي انگور داراي پنج لوب دندانه دار و برنگ سبز تيره مي باشد . گلهاي آن كوچك ، مجتمع و بصورت خوشه ظاهر مي شود . ميوه درخت انگور ، گوشتدار و شيرين و برگهاي مختلف است .

تركيبات شيميايي:

كليه قسمت هاي درخت انگور قابل استفاده دارويي است . بنابراين هر قسمت را جداگانه بررسي مي كنيم .

1)برگ مو: داراي ساكارز ، لوولز Levulose ، اينوزيت Inosite ، مواد نشاسته اي و تعدادي اسيدهاي آلي است .

2)دم خوشه انگور : داراي تانن ، مواد رزيني ، تارتارات پتاسيم و اسيد هاي آلي است .

3)غوره ك ميوه سبز رنگ و نارس انگور است كه داراي طعم ترش مي باشد . غوره داراي اسيدهاي آلي مانند اسيد ماليك ، اسيد فرميك ، اسيد سوكسينيك Succinique Acid ، اسيد اگزاليك ، اسيد گلوكوليك Glucolique Acid و قند مي باشد .

4)انگور رسيده : در صد گرم حبه انگور مواد زير موجود است :

آب                                  75 گرم

پروتئين                            1/3  گرم

مواد قندي                       20 گرم

كلسيم                           12 ميلي گرم

فسفر                           0/4 ميلي گرم

آهن                             0/4  ميلي گرم

سديم                          3 ميلي گرم

پتاسيم                        175 ميلي گرم

ويتامين آ                      100 گرم

ويتامين ب 1                 0/05 ميلي گرم

ويتامين ب 2                  0/03 ميلي گرم

ويتامين ب 3                 0/3 ميلي گرم

ويتامين ث                    4 ميلي گرم

5-پوست انگور داراي تانن ، تارتارات پتاسيم ، اسيد هاي آزاد و مواد معدني مي باشد .

6-هسته انگور : در هسته انگور مقدري روغن و تانن موجود است . روغن هسته انگور Grape seed oil برنگ زرد مايل به سبز است . اين روغن فاقد بو و داراي طعمي مطبوع مي باشد . روغن هسته داراي تري گليسيريد ، اسيد اولئيك ، اسيد پالمتيك ، اسيد لينولئيك ، اسيد استئاريك و اسيد آراشيك مي باشد .

خواص داروئي:

خواص درماني ميوه انگور

انگور بر طبق طب قديم ايران گرم و تر است .

1) اخلاط بدن را متعادل مي كند .

2)بسيار مقوي و مغذي است .

3)خون را تصفيه مي كند .

4)سينه و ريه را صاف و تميز مي كند .

5)برطرف كننده يبوست است .

6)انگور براي درمان ورم معده و روده مفيد است .

7)در درمان سل ريوي و سياه سرفه موثر است .

8)براي درمان اسهال خوني از انگور استفاده  مي شود .

9)براي درمان نقرس بسيار مفيد است .

10)آنهايي كه معده ضعيف دارند بايد انگور را بدون پوست بخورند زيرا پوست آن دير هضم است و موجب دل درد ، نفخ و عوارض ديگر مي گردد .

11)انگور بهترين ميوه براي كساني است كه مي خواهند لاغر شوند و بدن خود را از سايد اوريك ، سنگ هاي صفراوي و مسموميت هاي مزمن (مسموميت از سرب يا جيوه ) پاك كنند . اينگونه اشخاص بايد در هر فهته بمدت 2 روز فقط آب انگور بخورند و رژيم آب انگور بگيرند بدين ترتيب كه هر دو ساعت يكبار آب انگور تازه را گرفته و بنوشند . مقدر مصرف روزانه تقريبا 2 كيلو گرم است و در اين دو روز نبايد غذاي ديگري مصرف كنند فقط مي توانند آب بنوشند .

12)رژيم آب انگور براي مبتلايان به سل ريوي و واسير نيز مفيد است .

13)براي تقويت و طراوت پوست و همچنين روشن كردن رنگ پوست ، آب انگور تازه را با يك تكه پنبه بصورت بماليد و پس از ده دقيقه با آب نيمگرم محتوي كمي جوش شيرين بشوئيد .

14)زياده روي در مصرف آّب انگور بطور مداوم ايجاد سنگ كليه مي كند .

خواص طبي روغن هسته انگور

روغن هسته انگور گرم كننده بدن است ، اين روغن ضد يبوست مي باشد . از آن براي نقاشي و تهيه صابون نيز استفاده مي شود.

خواص طبي هسته انگور

هسته انگور از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است :

1)داراي تانن است  بنابراين قابض است .

2) اسهال را برطرف مي كند .

3)ترشح ادرار و اسپرم را كم مي كند .

4) گرد هسته انگور را براي درمان به مسلولين مي دهند .

5)هسته انگور براي آنهايي كه مثانه و كليه ضعيف دارند مضر است .

خواص طبي پوست انگور

پوست انگور از نظر طب قديم ايران سرد و خشك است :

1- پوست انگور را خشك كرده و مي سوزانند خاكستر بدست آمده را براي درمان اكثر زخم ها استفاده مي شود .

2- پوست انگور دير هضم است و بهتر است كه در موقع خوردن پوست آنرا بيرون آرود .

خواص طبي غوره

غوره كه بانگليسي Un-ripe grape ناميده مي شود از نظر طب قديم ايران سردو قابض است :

1.در درمان ورم مخاط دهان و نرمي لثه ها موثر است .

2.آب غوره براي درمان چاقي مفرط مفيد است .

3.بيماري اسكوربوت كه بعلت كمي ويتامين C در بدن مي باشد با آب غوره درمان مي شود .

4. آب غوره چون داراي تارتارات پتاسيم است براي درمان سياتيك و رماتيسم حاد بسيار مفيد است .

5.در دفع زردي موثر است .

6.خوردن آب غوره بلوغ دختران را جلو مي اندازد و قاعده را باز مي كند .

7.حرارت و صفراي بدن را دفع مي كند و روده ها را ضد عفوني مي كند .

8.آب غوره تقويت كننده كبد است .

9.براي برطرف كردن ورم گلو آ غوره قرقره كنيد .

10.براي دفع كرم و روده و تقويت معده بايد بمدت پنج روز آش آب غوره همراه با زيره سياه مصرف كنيد البته در اينمدت بايد از خوردن غذاهاي سنگين اجتناب نمائيد .

11.آب غوره درمان كننده پا درد و كمر درد مي باشد . براي معالجه ميتوان بمدت دهروز آش آب غوره مصرف نمود . البته از خوردن غذاهاي سنگين در اينمدت اجتناب كرد .

12.ترشي غوره نيز معالجه رماتيسم و سياتيك است .

خواص طبي برگ مو

1.برگ مو قابض است .

2.دم كرده برگهاي جوان مو اسهال خوني را برطرف مي كند .

3.براي خونريزيها مفيد است .

4.در رفع نقرس و زردي موثر است .

5.استفراغ را برطرف مي كند .

6.در رفع اختلالات گردش خون مربوطه به دوره بلوغ و يائسگي موثر است .

7.هنگاميكه پوست صورت قرمز مي شود و ملتهب است خوردن دم كرده آن اثر مفيد درد .

8.گرد برگهاي جوان و خشك شده مو ، اثر خوبي در رفع خونريزيهاي رحيم و خون آمدن از بيني درد .

9.براي برطرف كردن سرمازدگي دست و پا جوشانده برگ مو را تهيه كرده و دست و پا را بمدت 15 دقيقه در آن قرار دهيد .

10.براي تهيه دم كرده برگ مو ، مقدر 15 تا 20 گرم برگ مو را در يك ليتر آب جوش ريخته و بگذاريد 10 دقيقه بماند .

11) از دم كرده برگ مو  مي توان براي شستشوي چشم در مورد ورم ملتحمه استفاده كرد .

12.دم كرده برگ مو براي رفع واريس مفيد است .

طرز استفاده:
به مبحث نسخه پيچي گياهان دارويي براي بيماري مورد نظر مراجعه نماييد

مضرات :
مضرات خاصي براي آن بيان نشده است .

انگور داراي 79 درصد آب، 14درصد قندهاي مختلف، املاح معدني و مجموعه‌اي از عناصر و ترکيبات سودمند است. انگور داراي ويتامين‌هاي A، B، C، D و املاحي مانند آهن، منيزيم، منگنز، کلر، يد، آرسنيک، فسفر و سيليس است.همچنين داراي مقدار زيادي تانن است.

دم کرده برگ جوان انگور جهت دفع ادرار، بيماري نقرس، زردي و استفراغ مفيد است. قند انگور بطور مستقيم و آسان وارد خون مي‌شود و در عضلات و کبد ذخيره مي‌شود. در حالي که ساير قندها بايد به قند خون تبديل شده و بعد وارد خون شوند.شيره ي انگور بسيار مقوي است و براي کساني که بر اثر يک بيماري طولاني يا عمل جراحي ضعيف شده‌اند، بسيار مفيد است.


تمام خواص انگور در کشمش است. حتي ارزش غذايي کشمش از انگور بالاترست. خوردن انگور معده را کاملاً تخليه کرده، ادرار را زياد مي‌کند و فضولات معده را از بين مي‌برد. انگور از امراضي مانند ترش کردن، سوء‌هاضمه، امراض جلدي، خونريزي معده ،ايجاد سنگ کليه و مثانه جلوگيري مي‌کند.

آب انگور داراي مقادير قند، تانن، فسفات، مواد صمغي، مواد سفيده‌اي، کلسيم و منيزيم است. ماليدن آب انگور تازه روي پوست صورت باعث شادابي، جواني و شفافيت چهره مي‌شود.



شيره ي انگور ملين است و براي کساني که بر اثر يک بيماري طولاني يا عمل جراحي ضعيف شده‌اند، بسيار مفيد است.

اگر انگور را به جاي صبحانه بخوريد و تا ظهر غذاي ديگري نخوريد، لاغر مي‌شويد.

انگور براي درمان التهاب معده و روده، کم‌خوني ، زيادي اوره، زيادي چربي خون ، امراض قلبي ،بيماري‌ نقرس، احتقان کبد، سنگ‌هاي صفراوي، بيماري‌هاي پوستي ، خروج مواد سمي از بدن از راه ادرار و تجديد قواي بدن پس از زايمان مفيد است.
 

- شرایط کاشت

1-1 آب و هوا:

 ایران در عرض جغرافیایی 40 – 25 درجه شمالی واقع شده است . و اصولاً مناطق بادام کاری در دنیا در عرض 55-30 درجه شمالی واقع گردیده اند. بعبارتی بغیر از استانهای جنوبی و شمالی کشور(حاشیه خلیج فارس، دریای عمان و دریای خزر) سایر مناطق کشور در صورت فراهم گردیدن ساير فاکتورهای آب و هوائی می ،توانند به کشت بادام اختصاص یابند.

بادام درختی است که در شرایط آب و هوای مدیترانه ای در نواحی که دارای تابستانهای گرم و خشک و زمستان ملایم باشند به خوبی رشد میکند، ولی این درخت را در مناطقی که دارای زمستانهای سرد می باشد پرورش می دهند تا نياز سرمايي آن رفع شود. نیاز سرمايي بادام حدود500-100 ساعت دمای صفر تا 7 درجه سانتیگراد بسته به رقم می باشد.

درجه حرارت لازم برای رشد و تکامل حداقل 10 درجه سانتیگراد و حداکثر 45 درجه سانتیگراد و اپتیمم 23 درجه سانتیگراد می باشد. طول دوره رشد بادام  240-150 روز می باشد. دمای مناسب برای محصول دهی مناسب بطور میانگین 25-20 درجه سانتیگراد و حداکثر 35 درجه سانتیگراد می باشد.

 درجه حرارت لازم برای آغاز فعالیت درخت و بیدار شدن از خواب زمستانی میانگین 6 + درجه سانتیگراد می باشد، حداقل دمائی که  درخت بادام می تواند تحمل کند 22- درجه سانتیگراد می باشد.

بادام به سرمای دیروقت بهاره حساس است لذا مصون بودن نسبی منطقه از سرمای بهاره دیروقت الزامی است .

در دامنه های مشرف به جنوب گلدهی سریعتر اتفاق می افتد اما خطر سرمازدگی بهاره را افزایش میدهد.

 درجه حرارت 1- تا 2- درجه سانتیگراد باعث سرمازدگی چغاله بادام می باشد. حرارت 2- تا 4- درجه سانتیگراد باعث سرمازدگی گل باز شده می گردد. حرارت 4- تا 6- درجه سانتیگراد باعث سرمازدگی در مرحله ظهور گلبرگها میشود.

درجه حرارت مناسب برای گرده افشانی 25-15 درجه سانتیگراد می باشد. وجود حرارت مناسب برای فعالیت زنبور عسل 21+ درجه سانتیگراد می باشد.

هوای ابری و بارانی در تابستان باعث تشکیل لکه های قهوه ای در روی پوست میوه در حال رسیدن خواهد شد.

درمناطق احداث باغ بادام بایستی امکان تهیه آب با در نظر گرفتن میران نزولات آسمانی وجود داشته باشد،ولی پرورش این درخت بصورت دیم نیز با رعایت اصول فنی امکان پذیر است.

از کشت و پرورش بادام در مناطقی با رطوبت نسبی بالاي 70 درصد  باید خودداری کرد ،اما رطوبت نسبی کمتر از 20 درصد توام با دمای بیش از 35 درجه سانتیگراد نيز عمل لقاح را دچار اختلال می کند.

باد ملایم برای گرده افشانی مفید است ولی بادهای با سرعت بیش از 15 متر در ثانیه بویژه در روزهای بارانی برای گرده افشانی مضر است.

2-1 خاک:

بادام در خاکهای رسی سنگین و مرطوب رشد مناسبی ندارد ، وجود خاکهای نیمه سنگین از نوع شنی رسی و سنگلاخی برای پرورش بادام مناسب است و عمق خاک باید حداقل 3 متر باشد. درختان بادام در خاکهائی با بافت لومی یکدست و با عمق زیاد بیشترین محصول را تولید می کنند.این خاکها ترکیبی بهینه از نفوذپذیری همراه با حفظ آب و تهویه اطراف دارند. خاکهای لومی نسبت به خاکهای شنی به دلیل ویژگی حاصلخیزی آنها و حفظ بهتر رطوبت ارجح بوده و امکان مدیریت بهتر آبیاری را دارند. همچنین نسبت به خاکهای رسی ـ لومی و خاکهای سیلتی رسی، لومی و خاکهای رسی برتری دارند. زیرا امکان زهکشی و تهویه در این گونه خاکها به رطوبت بیشتر از خاکهای ریز بافت است.

مقاومت بادام به خاکهای آهکی نسبتاً زیاد است پس می توان در مناطقی که به این دلیل محصول دیگری کاشته نمیشود نسبت به کاشت این محصول اقدام کرد. بادام 20 تا 30 درصد آهک در خاک را تحمل می کند، همچنين بادام شوری کمتر از 4 میلی موس بر سانتی متر با کاهش عملکرد کمتر از 10 درصد را تحمل می کند. اسیدیته مناسب ( pH ) برای پرورش بادام حداقل 5/5 و حداکثر 5/8 باشد. خاکهای ایران غالباً دارای pH بالا بوده که کاهش آن یکی از اساسی ترین راهکارها برای برطرف کردن نیازهای غذائی گیاهان به منظورتسهیل در جذب مواد غذائی  می باشد.

 

2- عملیات احداث:

1-2  گزینش رقم و پیاده نمودن نقشه باغ:

انتخاب رقم، کلید احداث باغ است. به دلیل اینکه معدودی از ارقام بادام خود تلقیح هستند ترکیب هائی از ارقام به جای ارقام واحد باید انتخاب شوند ویژگیهای مهمی که در انتخاب رقم باید مدنظر قرار گیرد شامل زمان گلدهی ، سازگاری گرده، زمان رسیدن و سهولت جداشدن دانه از پوست، عملکرد، عاری بودن از آفات و بیماریها و سایر اختلالات و قابلیت عرضه به بازار می باشد.

چون اکثر ارقام بادام خود ناسازگار هستند پس باید بین هر 4-2 ردیف از یک ردیف ارقام گرده دهنده مناسب برای رقم اصلی استفاده کرد. در بادام های آبی فواصل کاشت 6×5 و بصورت سیستم مستطیلی می باشد و در مناطق کوهستانی فواصل کاشت 5×5 یا 6×6 و بصورت مربعی می باشد. در مناطق گرمسیری که مشکل سایه اندازی بعلت نور زیاد وجود ندارد میتوان از سیستم مربع ، مثلثی بفواصل 5×5 یا 6×6 استفاده کرد.

 

2-2  تهیه زمین:

خاک بیشتر باغها یکنواخت نیستند، خاك داخل یک باغ از ناحیه ای به ناحیه دیگر تفاوت دارد و ویژگی فیزیکی آن نيز همراه با عمق خاک تغییر می کند. ارزیابی موفقیت آمیز خاک یک باغ و اصلاح آن باعث ایجاد اطمینان میشود که:

 الف- هیچگونه موانع فیزیکی و زهکشی وجود ندارد.

 ب- قابلیت نفوذ و حفظ رطوبت هرچه بهتر و یکنواخت تراست.

 ج- محدودیت هائی که اصلاح آنها بعد از احداث باغ بسیار دشوار یا غیر ممکن است وجود ندارد.

اصلاح گسترده خاک برای آماده سازی زمین جهت احداث باغ همواره ضروری نیست. برخی از خاکها به طور طبیعی دارای عمق کافی نبوده و از بافت خوب و یکنواختی برخوردار هستند بنابراین نیازی به خاک ورزی عمیق ندارند ولی بعضی خاکها لایه لایه بوده و نیاز به اصلاح دارد. خاکهای لایه لایه دارای تغییرات ناگهانی در بافت خاک لایه های زیر خاک سطحی هستند برای اصلاح این خاکها باید لایه های گوناگون باهم مخلوط شوند.

خاکهای دارای لایه رسی لایه فشرده ای از رس دارند که مانع حرکت رو به پایین آب شده و بنابراین در تهویه و رشد ریشه در خاک نیمه سطحی محدودیت دارند. اصلاح خاک، مخلوط کردن لایه رس با بقیه نیم رخ خاک منجر به رشد شدیدتر ریشه می گردد. اصلاح خاکها دارای لایه سخت نیازمند خردکردن و شکستن لایه است تا از رشد ریشه جلوگیری بعمل نیاید.

 

3- عملیات نگهداري باغ بادام:

 

1-3 آبیاری:

قبل از انتخاب و طراحی سیستم آبیاری نباید زمین را آماده ساخت زیرا این عوامل بر دامنه تسطیح خاک ورزی مورد نیاز اثر می گذارد. سیستم های تحت فشار بویژه سیستم قطره ای در حداقل کردن محدودیت های فیزیکی خاک بسیار موثر تر از سیستم های آبیاری سطحی هستند.

دستیابی به یکنواختی در سیستم های آبیاری تحت فشار بیشتر به طراحی سیستم های هیدرولیک، توزیع هوائی آب مصرفی و نگهداری سیستم بستگی دارد تا خاکهای مختلف. سیستم های قطره ای سطحی آب را به مقدار بسیار کم و با کنترل دقیق به کار می برند و بسیار بهتر با نفوذپذیری خاک انطباق می یابند. هنگامیکه مقدار کم آب آبیاری در دفعات زیاد به طوری به کار رود که با مصرف آب گیاه انطباق یابد نتایج بهتری در بر خواهد داشت.

نیاز آبی بادام بر حسب منطقه و رقم 8-6 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می باشد. در آبیاری قطره ای نیاز آبی حدود 6-4 هزار متر مکعب برای هر هکتار در سال می باشد. بادام به علت داشتن ریشه های قوی بطور کلی به آبیاری کمی احتیاج دارد، در موقع گلدهی از آبیاری بادام بایستی خودداری گردد تا از ریزش گل و میوه کاسته شود.

 

2-3 تربيت:

هدف از تربیت درختان حفظ عادت رشد طبیعی درختان و بارآور کردن آنها و سهولت انجام کارها می باشد.

پس از اینکه درختان جدید کشت شدند سر نهال در 80 سانتی متری بالای محل پیوند قطع می شود. در طول اولین فصل رشد، جوانه برداری بهاره یا تابستانه که رشد درخت در فصل اول را هدایت می کند می تواند نخستین هرس دوره خواب را تسهیل نماید،اما این عمل ضروری نیست. گاهی قطع شاخه های متقاطع، پاجوش و نرکها می تواند موثر باشد. به عنوان یک قاعده تا آنجا که ممکن است باید سطح برگ را بیشتر کرد تا رشد درخت به حداکثر برسد. هرس درخت بادام پس از اولین فصل رشد در تعیین شکل نهائی و عملکرد درخت بادام سرنوشت ساز است، دراین زمان است که باغداران شاخه های اولیه و دائمی درخت را که قرار است چهارچوب درخت را پس از هرس سایر شاخه ها تشکیل دهند انتخاب می کنند. حذف شاخه های غیراصلی غالباً نخستین هرس دوره خواب نامیده میشود.

 

3-3 شاخه برداری ( تنک کردن):

شاخه برداری برای بازکردن ، تنک کردن تاج و کنترل بلندی درخت بکار میرود. شاخه برداری با کاستن از چوب ، رقابت برای مواد غذائی را کاهش داده و در مجموع سبب تقویت شاخه های باقیمانده میشود. شاخه ها به طور کامل با بریدن آن در محل اتصال به شاخه اصلی بايستي حذف شوند.

 

4-3 سربرداری:

حذف قسمتی از یک شاخه ، هرس سربرداری است. سربرداری بیشتر از شاخه برداری سبب تقویت رشد منطقه ای و درخت میشود، چون جوانه های باقیمانده را از غلبه جوانه انتهائی آزاد میکند و به دلیل اینکه جوانه ها در نزدیکی نوک شاخه تجمع دارند سربرداری تعداد نسبتاً زیادی از نقاط رشد بالقوه را حذف کرده و بنابراین جوانه های باقیمانده را تحریک می کند. حذف انتهای شاخه به این معنی است که کربوهیدراتهای ذخیره شده در قسمت پائین شاخه هنوز برای نقاط رشد قابل دسترسی است.

 

5-3 گرده افشانی:

اکثر ارقام تجاری و عمده خود نابارده بوده و با حشرات و عمدتاً زنبور عسل دگر گرده افشانی میشوند گرده افشانی بادام توسط باد قابل توجه نیست و استفاده از دسته گلهای بادام برای گرده افشانی دگر سازگار نیز موثر است اما این روشها گران می باشند. جدول زیر ارقام مهم بادام و ارقام گرده افشان مناسب برای آنها را ارائه می کند.

و مراحل اولیه تولید میوه تعیین می کند که آیا بادام در ناحیه به خصوصی امکان تولید دارد یا خیر روشهای غیرفعال حمایتی شامل انتخاب محل، مدیریت مقدار آب موجود در خاک، پوشش زمین و کنترل تشکیل هسته یخ است. حفاظت فعال و مستقیم شامل استفاده از بخاری، ماشین های مولد باد ، فواره های زیر درختان، ریزفواره ها و آبیاری سطحی است.

 

7-3 تغذيه باغ بادام:

برای بیشتر گونه های گیاهی 14 عنصر همراه با کربن ، اکسیژن و هیدروژن برای رشد و تولید مناسب ضروری هستند. مقدار این عناصر ضروری در یک گیاه بسته به گونه رقم زراعی  و محیط تفاوت دارد. عناصر پرمصرف ( نیتروژن ، پتاسیم، فسفر، کلسیم ، منیزیم و گوگرد) برای ساخت و انجام وظیفه ترکیبهای آلی مثل پروتئین ها و اسیدنوکلئیک ها لازم هستند و یا به تنظیم pH  و وضعیت آب سلول کمک می کند . ریزمغذی ها بیشترین نقش را در ساخت آنزیمها دارند اما آنها می توانند در فتوسنتز و ساختن غشاء سلولی نیز دخیل باشند. مواد غذائی بویژه کلسیم ، بر ، روی و مقدار زیاد نیتروژن ممکن است همچنین در ایجاد مقاومت به بیماریها و کیفیت محصول تاثیر گذار باشند. اگر مقدار آنها هم از حد معینی در خاک و یا در آب بیشتر باشد بعضی عناصر مانند کلر، بر و سدیم می توانند برای گیاه مسموم کننده باشند.

تغذیه در باغات بادام بایستی با توجه به آزمایشات خاک منطقه صورت پذیرفته باشد ولی توصیه های زیر در مورد تغذیه بادام بصورت عمومی صورت می پذیرد.

 

1-7-3 کوددامی:

کود دامی به میزان 30-15تن در هکتار در هر سال یکبار بصورت چالکود در خلال پائیز و زمستان در اختیار باغ قرار میگیرد.

 

2-7-3کود شیمیائی:

 انجام هر گونه توصيه كودي مي بايست پس از انجام آزمايشات خاك وبرگ صورت پذيرد ، مع الوصف ميزان توصيه كودي برای باغات جوان K,P,N به ترتیب 45، 45، 15 کیلوگرم در هکتار و برای باغات بارور 90= N ، 90= 5O 2P و 30= O2K کیلوگرم در هکتار در سال می باشد.

ضمناً بصورت زیر نیز کاربرد کود شیمیائی برای هر درخت توصیه میشود. یک کیلوگرم سولفات آمونیوم با نیترات آمونیوم یا اوره ، 2-1 کیلوگرم سولفات پتاسیم ، 150-100 گرم اسیدبوریک ، 100 گرم سولفات مس ، 100 گرم سولفات منگنز ، 250 گرم سولفات روی ، 150-100 گرم سکوسترین آهن

5-3 بار محلول پاشی با کلروکلسیم پنج در هزار در زمان رشد میوه تا یک هفته قبل از برداشت و دو نوبت محلول پاشی جهت افزایش Fruit set  با ترکیبی از اوره 5 در هزار، سولفات روی  5 در هزار، اسیدبوریک 5 در هزار یکبار در آخر تابستان پس از برداشت میوه و قبل از ریزش برگها و دیگری درآخر اسفند تا اوائل فروردین قبل از بازشدن جوانه های گل.

 

8-3 آفات و بیماریهای گیاهی بادام

 

1-8-3 بیماری غربالی ( Shot hole ):

در زمانی که هوای بهاری بارانی و آب یا آبیاری بارانی به صورت متوالی شاخ و برگها را مرطوب می کند بیشترین خطر بالقوه را نشان داده و گسترش می یابد.

یک همه گیری اوائل فصل بیماری غربالی ممکن است منجر به ریزش شدید برگها و سقوط میوه ها شود.

 

2-8-3 زنبور مغزخوار بادام Eurytoma amygalali  :

این آفت مستقیماً به میوه حمله می کند و در اثر تخم ریزی این آفت میوه های جوان ریزش می کند میوه هائی که روی درخت باقی می مانند مومیائی شده و محل زمستان گذرانی لارو میشوند. برای مبارزه با آن حذف مکانیکی میوه های باقیمانده و جمع کردن و سوزاندن میوه های ریزش کرده روی زمین بهترین راه حل است. سمپاشی با سموم فسفره جذبی مثل فوزالن در مرحله اوج پرواز حشرات نیز مفید است.

 

3-8-3 سرشاخه خوار هلو Anarsia lineatella:

 یک آفت عمده بادام و هلو است. این آفت به سایر میوه های هسته دار هم حمله می کند. سرشاخه خوار هلو به صورت اولین و دومین مرحله لاروی در سلولها و عمدتاً در زیر پوست ضخیم تنه در محل اتصال چوبهای یک تا سه ساله زمستانه گذرانی می کند. در خلال گلدهی و ریزش گلبرگها دوره های زمستان گذرانی کرده سرشاخه خوارها مهاجرت می کنند تا از برگهای جوان و جوانه ها تغذیه کند.

علاوه بر خسارت مستقیم ناشی از فعالیت تغذیه سرشاخه خوار هلو به مغزها به نظر میرسد که کرم پرتقال ناول ماده را جذب کرده و سبب تخم گذاری بر همان میوه میشود به این ترتیب خسارت سرشاخه خوار هلو ممکن است مسئول گسترش  آلودگی کرم پرتقال ناول به درصدهای بالاتری از آنچه که در غیاب آن اتفاق می افتد باشد.

 منبع:  آسیا کود

- شرایط کاشت:

1-1 آب و هوا:

 گردو در عرض جغرافیایی 39-29 درجه شمالی و طول جغرافیایی 69-45 درجه شرقی قابل کشت می باشد.این میوه در تمامی استانهای کشورمان به جز نواحی  بسیار گرم و کویری ( مثل استانهای جنوبی کشور) و از سطح دریا تا ارتفاع 2500 متری از سطح دریا قابل کشت و پرورش می باشد. این درخت به فصل رشد کافی و طولانی با تابستانی معتدل نیاز دارد. دمای هوا در ماههای تابستان نباید از 38 درجه سانتیگراد تجاوز نماید زیرا باعث آفتاب سوختگی پوست سبز وسیاه شدن مغز گردو می گردد. درختان گردو معمولاً در ارتفاعات 700 تا 2500 متری از سطح دریا میوه های بهتر تولید می کنند. همچنین عموماً دماهای کمتر از 10- درجه سانتی گراد برای اکثر گونه ها و ارقام گردو مضر می باشد. این درحالی است که برخی از ارقام روسیه و اکراین تا 37- درجه سانتی گراد را نیز تحمل می کنند. نیاز سرمایی ( Chilling-Requirement ) گردو در حدود 1500-800 ساعت حرارتهای کمتر از 7 درجه می باشد. رطوبت نسبی مورد نیاز این میوه حداکثر 65 درصد می باشد. شیبهای رو به شمال برای کاشت گردو بهتر از شیبهای جنوبی می باشد. زیرا خطر سرمازدگی بهاره را به حداقل می رساند. ضمناً حداکثر شیب مجاز برای کاشت گردو 60-50 درصد می باشد که برابر با زاویه 35-30 درجه می باشد ( شیب 100 درصد برابر زاویه 45 درجه است. درجه حرارت مناسب برای آغاز فعالیت درخت گردو 7-5 درجه سانتی گراد و درجه حرارت مناسب 28-21 درجه سانتی گراد برای محصول دهی مطلوب می باشد. سرمای 1- تا 3- درجه سانتی گراد باعث سرمازدگی میوه تشکیل شده می شود. حداقل رطوبت نسبی مورد نیاز آن 30-20 درصد می باشد.

2-1 خاک:

گردو خاکهای عمیق و آبرفتی ، غنی و با بافت لومی یا شنی را ترجیح می دهد. اسیدیته ( pH) مطلوب آن 5/7-5/6 است و شوری خاک را حداکثر تا 4 میلی موس بر سانتی متر ( دسی زیمنس بر متر) تحمل می کند. رطوبت زیاد خاک سبب پوسیدگی ریشه و طوقه و ریزش گلها و میوه های گردو می گردد و از آنجایی که گردو به بیماریهای ریشه بسیار حساس می باشد زهکشی خاک برای این گیاه اهمیت زیادی دارد. ضمناً شوری آب آبیاری گردو نیز حداکثر 1400 میکروموس بر سانتیمتر می باشد. این درخت به خاکهای قلیایی، آهکی و شور و همچنین به وجود سطح آب زیرزمینی بالا حساس می باشد.

 2- عملیات احداث باغ

1-2 گزینش رقم و پیاده نمودن باغ:

      تمامی گونه های گردو یکپایه بوده و دارای گلهای تک جنسی هستند. به این معنی که گلهای نر و ماده بطور مجزا در نقاط مختلف ولی بر روی یک درخت تشکیل می شوند. لیکن به دلیل عدم همزمانی در رسیدن گلهای نر و ماده یک درخت (Dichogamy) در صورت کاشت تک درخت از نظر گرده افشانی و میوه دهی وضعیت مطلوبی نخواهیم داشت. لیکن با احداث یک باغ گردو با فواصل کاشت مناسب یعنی 10×10 متر در سیستم مربع و 8×11 در سیستم مستطیل و در اراضی شیبدار 8×8 متر این مشکل حل خواهد شد و از میوه دهی مناسبی برخوردار خواهد گردید. ضمناً در صورت استفاده از ارقام پیوندی فواصل کاشت 7×7 متر می باشد.

2-2 تهیه زمین:

    زمین مناسب گردو دارای خاک عمیق با بافت لومی شنی و زهکشی مناسب می باشد. در صورتیکه خاک خیلی سنگین ( رسی ) یا خیلی سبک ( ماسه ای ) باشد سیستم ریشه ضعیف و رشد درخت کم می شود.

 

3- عملیات نگهداري از باغ گردو

1-3 آبیاری:

      گردو در هر سال به 10-8 هزار متر مکعب آب در هر هکتار نیاز دارد که این میزان در سیستم آبیاری تحت فشار ( قطره ای ) به 6-4 هزار متر مکعب می رسد. دور آبیاری این درخت 10-7 روز می باشد.

2-3 هرس:

      پس از کاشت نهال، بایستی عملیات سربرداری از ارتفاع 100-80 سانتی متری بالای محل یقه ( سطح خاک ) انجام شده و 2-1 سانتی متر بالای یک جوانه برش مورب ( 45 درجه) زده شده و محل برش با چسب باغبانی پوشانیده شود. بهترین روش هرس فرم درخت گردو، هرس جامی با محور تغییر یافته (Modified-central- leader ) می باشد که در سال دوم 5-3 بازوی اصلی از جوانه های زیرین در جهات مختلف و بفواصل حداقل 30 سانتی متر از همدیگر انتخاب می شوند که اسکلت اصلی درخت را تشکیل می دهند. در سال بعد یک سوم انتهایی شاخه ها هرس شده و در سال چهارم شاخه های ثانوی انتخاب شده و بدین ترتیب چهار سال عملیات هرس داریم و از سال پنجم تنها عمل هرس شاخه های غیر مفید ( نرکها) انجام  می شود. این درخت به هرس باردهی، کمتر نیاز دارد. هر چند سال یکبار قطع سر شاخه های جانبی و اگر شاخه های داخل تاج خیلی متراکم بوده و از نفوذ نور به داخل تاج جلوگیری می کنند،  حذف یکی دو شاخه درون تاج انجام می شود.

3-3 محافظت از سرما:

گردو به سرمای زمستانه مقاوم می باشد لیکن به سرمای دیررس بهاره حساس است. لذا بایستی درانتخاب محل کاشت گردو دقت کرد. اصولاً در مناطقی که خطر سرمای بهاره زیاد است انتخاب شیبهای شمالی ارجحیت دارد. همچنین اراضی کوهستانی با شیب متوسط  (حداکثر شیب مجاز 60 درصد است ) بهمراه تراس بندی و بانکت بندی از اراضی پایین دست مناسب تر می باشد، زیرا در اثر زهکشی هوایی در اراضی شیبدار، خطر سرمازدگی به حداقل می رسد.

4-3 تغذيه باغ گردو:

   تعیین نیاز کودی در هر منطقه براساس نتایج آزمون خاک تعیین می شود. ولی بطور کلی توصیه عمومی در تغذیه باغ گردو بصورت زیر است:

1-4-3 کود دامی:

 به میزان 40-30 تن در هکتار در اواسط تا اواخر پاییز به خاک داده شده و با خاک مخلوط می شود و یا بصورت چالکود در اختیار درخت قرار می گیرد.

2-4-3 کود شیمیایی:

 بطور متوسط کود شیمیایی ازته 100-80 کیلوگرم در هکتار ، کود فسفاته 80-60 کیلوگرم در هکتار و کود پتاسه 120-80 کیلوگرم در هکتار و ترجیحاً از کودهای سولفاته استفاده می شود.( سولفات آمونیوم، سوپر فسفات تریپل و سولفات پتاسیم ) زمان پخش کودهای فسفره و پتاسه برای بهره وری بهینه در اوایل اسفندماه بهمراه آب آبیاری در سایه انداز درخت بوده و کود ازته را در دو نوبت ، یعنی نیمی در فروردین و نیمی دیگر را یک ماه بعد می دهند. همچنین توصیه می شود کودهای پتاسیمی و منیزمی ( 1-5/0 کیلوگرم سولفات پتاسیم و منیزیم برای هر درخت) روی (500-250 گرم برای هر درخت) داده شود. همچنین برای افزایش تشکیل میوه ( Fruit-set ) محلول پاشی با اسید بوریک، سولفات روی و اوره ، هر کدام با غلظت 5 در هزار در دو نوبت بار اول در پاییز بعد از برداشت میوه و قبل از ریزش برگها و نوبت دوم در بهار قبل از متورم شدن کامل جوانه ها و در حالت popcorn توصیه می گردد که باعث افزایش میوه ده) به میزان حدود 30-25 درصد در گردو می شود.

.

 

4- « دستور العمل اجرایی احداث باغ مدرن و تجاری گردو»

1-4 آماده سازی زمین:

در صورت وجود درختان قدیمی و کم بارده و یا بیمار ابتدا عملیات ریشه کنی و پاکسازی باغ انجام می شود. سپس عملیات شخم زنی (در دوجهت عمود برهم) بهمراه پخش و زیرخاک کردن کود دامی پوسیده به میران 40 – 30 تن در هکتار و کولتیواتور زنی و در نهایت تسطیح زمین با لولر انجام می شود.

2-4 پیاده نمودن نقشه کاشت و تعیین فواصل چاله های کاشت:

  با درنظر گرفتن جنس و بافت خاک و همچنین شیب زمین فواصل کاشت مناسب گردو در ارقام بذری در اراضی مسطح 10×10 متر و در اراضی شیبدار (شیب بیش از 15 – 10 درصد) به میزان 8×8 متر و در ارقام پیوندی در اراضی مسطح 7 × 7 متر می باشد.

3-4 چاله های کاشت:

 ابعاد چاله های کاشت گردو 70×70×70 سانتی متر بوده که زمان آماده کردن آنها یکماه قبل از کاشت می باشد. ضمناً موعد کاشت گردو در مناطق معتدله از اوایل بهمن تا اواخر اسفند و در مناطق سردسیر پس از سپری شدن فصل یخبندان در اواخر زمستان تا اوایل بهار می باشد.

4-4 کوددهی و تغذیه:

نیاز کودی براساس نتایج آزمون خاک و برگ تعیین می گردد. لیکن بطورکلی در زمان کاشت بازای هر چاله کاشت گردو 10 – 8 کیلوگرم کوددامی پوسیده بهمراه 100 – 80 گرم کود ازته، 80 – 60 گرم کود فسفاته و 120 – 80 گرم کود پتاسه درنظر گرفته شده و آنها را با خاک رویی (سطح الارض) مخلوط کرده و در قسمت انتهایی چاله کاشت ریخته و خاک زیری (تحت الارض) را در قسمت فوقانی چاله می ریزند تا چاله کاشت پر شود.

5-4 انتخاب نهال:

برای احداث باغ گردو بایستی از نهال ریشه دار یکساله یا دو ساله به ارتفاع 120-60 سانتی متر و به قطر 5/2 – 5/1 سانتی متر و دارای گواهی سلامت و ترجیحاً از ارقام شناسه دار و مورد تایید کمیته فنی نهال استان و با باردهی جانبی (Lateral) استفاده گردد.

6-4 کاشت نهال:

      پس از انجام هرس ریشه ها (آرایش ریشه)، نهالها در وسط چاله های کاشت قرار گرفته و خاکی که قبلاً آماده گردیده است (مطابق بند(4-4)) به آرامی  در اطراف ریشه نهال ریخته شده و با پا کوبیده می شود تا محفظه های هوا در حفره های داخل ریشه باقی نماند. لازم به ذکر است که عملیات کاشت نهال بایستی بطریقی انجام شود که محل یقه در بیرون از خاک قرار گیرد. بعد از کاشت عملیات سربرداری از ارتفاع 120 – 80 سانتی متر با برش مورب (45 درجه) انجام شده و محل برش با چسب باغبانی پوشانیده شود. همچنین انجام آبیاری اولیه بلافاصله پس از کاشت الزامی است.

 

5- « دستورالعمل اجرایی اصلاح باغ مدرن و تجاری گردو»

1-5 تغذیه:

در بند 2-4-3 آورده شده است.

2-5 مبارزه با آفات و بیماریها:

درصورت مشاهده خسارت بیش از حد آستانه اقتصادی آفات و بیماریهای مهم گردو، عملیات مبارزه با آفات و بیماریهای مذکور براساس دستورالعمل سازمان حفظ نباتات صورت می پذیرد.

3-5 تربیت و هرس درخت:

شامل حذف شاخه های خشک شده و خسارت دیده و بیمار و همچنین شاخه های با زاویه حاده که مانع رسیدن نور و هوا می شوند، می گردد. روش هرس در بند 2-3 آورده شده است.

4-5 آبیاری:

حتی الامکان استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار به منظور بالا بردن راندمان آبیاری و کاهش تلفات انتقال آب توصیه می شود. ضمناً در باغهایی که استفاده از سیستم مذکور امکان پذیر نیست توصیه می شود سیستم آبیاری سنتی (کرتی و غرقابی) به سیستم آبیاری نواری (جوی و پشته) تبدیل گردد. نیاز آبی سالانه گردو 10000 – 8000 مترمکعب در هکتار می باشد که باتوجه به سن درختان و شرایط آب و هوایی منطقه تعیین می گردد. ضمناً تعداد دفعات آبیاری باتوجه به شرایط منطقه، میزان بارندگی و میزان تبخیر و تعرق خصوصاً در ماههای خشک سال تعیین می گردد.در صورت استفاده از سیستم آبیاری تحت فشار،روش بابلر مرجح می باشد،همچنین در صورت لزوم بهتر است از دو لوپ دایره ای بفواصل نیم و یکمتری در دور درخت در سیستم آبیاری قطره ای استفاده گردد.

5-5 مبارزه با علفهای هرز:

کنترل علفهای هرز در باغهای گردو به دو روش مکانیکی (کولیتواتور زنی) و شیمیایی صورت می گیرد. درصورت لزوم بسته به نوع علف هرز و میزان رشد آن می توان از سموم سیمازین، دیورون و پاراکوات و غیره به نسبت 5/4 – 2/2 کیلوگرم در هکتار استفاده کرد.

 منبع:  آسیا کود

دو شنبه 15 خرداد 1391برچسب:, :: 17:13 ::  نويسنده : علی اصغر ترابی افراشته

 
 

گِردو (نام علمی: جنس Juglans) درختی است گلدار (Magnoliophyta) از رده دولپه ای ها(Magnoliopsida)، از تیره توس ها (Fagales) خانواده گردوها(Juglandaceae).

نام گردو به هر گونه درخت از خانواده گردو اطلاق می‌شود. آنها درختانی برگریز هستند به ارتفاع ۴۵-۱۰ متر، با برگهای شانه‌ای به طول ۹۰-۲۰ سانتیمتر، تعداد ۲۵-۵ برگچه و جوانه‌ها دارای درونه حفره دار هستند که این ویژگی در همه بال میوه ای ها (Pterocarya) مشترک است بجز گردوهای امریکایی (Carya) در همین خانواده.

از معروفترین مناطق کشت گردو در ایران منطقه تفرش در استان مرکزی است
شاید معروف‌ترین اعضای این رده گردوی سیاه (Juglans nigra) متعلق به شرق امریکای شمالی و گردوی ایرانی یا معمولی (Juglans regia) که بومی بالکان در جنوب شرقی اروپا، مرکز و جنوب غربی آسیا تا هیمالایا و جنوب غربی چین است، باشد. گردوی معمولی را درامریکا اغلب ولی به صورت نادرست گردوی انگلیسی می‌‌نامند. (این گونه بومی انگلیسی نیست).

این دو گونه از نظر چوب قابل توجهی که دارند دارای اهمیت می‌‌باشند. گریبانه‌های گردو به علت دارا بودن مقدار زیادی رنگ زرد قهوه ای، منبع مهمی برای رنگ به شمار می‌رود.

دانه تمامی گونه‌هایی که در بالا به آنها اشاره شد و سایر گونه ها، خوراکی هستند اما گردوهایی که در فروشگاهها موچود می‌‌باشند از نوع گردوی ایرانی هستند. نوع باغی که به جهت پوسته‌های نازک مغز. پایداری در مناطق معتدله انتخاب گشت را گهگاه گردوی کارپات می‌‌نامند. گردو سرشار از روغن است و بصورت گسترده هم به شکل تازه و هم در غذا خورده می‌شود. آنها را باید در مکانهای خشک و خنک نگهداری کرد چون در شرایط گرم در مدت چند هفته- بویژه پس از کندن پوسته آن، فاسد می‌شوند.

یکی از معروفترین انواع گردوی ایرانی گردوی شهمیرزاد ( بهشت گمشده در کویر سمنان) می باشد.

ترکیبات شیمیایی:

مغز گردو دارای چند اسید آلی ، مقدر کمی اسانس ، اگزالات آهک و ویتامینهای A,B,C,D,E می باشد . همچنین مغز گردو دارای مقدر کمی ( ۱۲%) ارسنیک است .

برگ درخت گردو دارای ۳ درصد اینوژیت ، اسید الاژیک ، اسید گالیک و اسانسی با بوی مخصوص و مقدری پارافین ، تانن ،  مواد چرب و املاح معدنی مانند کلسیم ، پتاسیم ، منیزیوم ، باریوم و همچنین کاروتن است .

پوسته گوشتدار میوه سبز گردو دارای امولسیون ، قند و اسیدهای آلی مانند اسید سیتریک ، اسید مالیک ، فسفاتها و اگزالات کلسیم است .

عصاره برگ درخت گردو خاصیت میکروب کشی و باکتری کشی درد .

در صد گرم مغز گردو خام و خشک مواد زیر موجود است

آب                                ۳/۵ گرم

پروتئین                        ۱۴/۸ گرم

مواد چربی                   ۶۵ گرم

مواد نشاسته ای          ۱۳ گرم

کلسیم                      ۱۰۰ میلی گرم

فسفر                      ۳۸۰ میلی گرم

آهن                        ۳ میلی گرم

سدیم                     ۲ میلی گرم

پتاسیم                   ۵۰ میلی گرم

ویتامین

دو شنبه 15 خرداد 1391برچسب:, :: 17:4 ::  نويسنده : علی اصغر ترابی افراشته

بادام فوايد بسياري براي بدن دارد، از جمله:

1- پايين آورنده کلسترول بد( LDL ) و کاهش دهنده بيماري هاي قلبي

بادام داراي مقدار زيادي چربي است، اما از نوع غير اشباع! اين چربي خطر بيماري هاي قلبي را کم مي کند. تحقيقات نشان داده است که تمامي مغزهاي خوراکي، بيماري هاي قلبي و کلسترول بد را دور مي کنند.

مطالعه اي نشان داده است، افرادي که 5 بار در هفته آجيل مي خورند،50 درصد احتمال خطر براي بيماري هاي قلبي را از خود دور مي کنند.

2- بادام، آنتي اکسيدان است.

ويتامين E در پوست بادام وجود دارد. اين ويتامين، يکي از انواع آنتي اکسيدان ها مي باشد. فوايد آنتي اکسيدان ها در بدن بسيار زياد است. آنتي اکسيدان ها جلوي برخي امراض را مي گيرد، از جمله: سرطان، بيماري قلبي، فراموشي، آلزايمر، خوب عمل نکردن سيستم ايمني، آب مرواريد چشم(کاتاراکت)، ضعيف شدن ماهيچه ها و هم چنين بر سلامتي پروستات اثر مي گذارند و از تخريب سلول ها و DNA جلوگيري مي کنند.

3- از گرفتگي عضلاني جلوگيري مي کند.

بادام داراي منيزيم و پتاسيم است. هنگامي که به مقدار کافي منيزيم در بدن باشد، در خون جريان مي يابد و اکسيژن و مواد مغذي را سريع تر حمل مي کند و جلوي افزايش ضربان قلب را مي گيرد. بادام بسيار بيشتر از جو يا حتي اسفناج، منيزيم دارد.

پتاسيم در انقباض عضلات، به جريان درآوردن اعصاب، متعادل کردن فشار خون و عملکرد بهتر قلب نقش دارد.

4/1 فنجان بادام داراي 99 ميلي گرم منيزيم و 257 ميلي گرم پتاسيم مي باشد.

4- به کاهش وزن کمک مي کند.

بسياري از افراد به خاطر افزايش وزن، بادام نمي خورند. در حالي که متخصصان تغذيه به اين نتيجه رسيده اند، افرادي که حداقل 2 بار در هفته آجيل مي خورند، نسبت به آنها که اصلا و يا به ندرت آجيل مي خورند، بيشتر وزن کم مي کنند.

5- هر روز، بادام بخوريد تا انرژي داشته باشيد و از سلامتي خود لذت بريد.

اين ماده غذايي به خاطر دارا بودن ويتامين ها و پروتئين و آهن ، انرژي مورد نياز بدن را افزايش مي دهد.

همان طور که مي دانيد، آهن يکي از اجزاء مهم هموگلوبين مي باشد و نقش هموگلوبين، حمل اکسيژن در خون است. لذا آهن کمک مي کند که سلول ها اکسيژن مورد نياز خود را دريافت کنند و کمبود آن موجب خستگي و ضعف در انجام کارها مي شود. 

موسسه غذا و دارو براي حفظ سلامتي بدن دريافت روزانه 18 ميلي گرم آهن را توصيه مي کند. اما بايد توجه داشت که زيادي آهن خطرناک مي باشد و مي تواند قلب، کبد و لوزالمعده را از کار بيندازد.

6- جلوگيري از سرطان

بادام داراي مقدار زيادي کلسيم و پروتئين مي باشد. 100 گرم بادام تازه در حدود 20 گرم پروتين و 240 ميلي گرم کلسيم دارد. کلسيم و فيبر موجود در بادام، کاهش دهنده سرطان روده بزرگ مي باشد. اسيد فوليک در بادام، باعث کاهش سرطان دهانه رحم مي گردد.

7- منبع انرژي

بادام محتوي مقدار زيادي چربي هاي غير اشباع، فيبر، پروتئين گياهي، روي، مس و منيزيم مي باشد. بادام داراي انواع ويتامين ها مي باشد که به سوخت و ساز کربوهيدرات ها کمک مي کند و يکي از منابع انرژي براي مغز مي باشد.

4/1 فنجان بادام، 45 درصد منيزيم روزانه و 20 درصد مس روزانه و 17.6 درصد ويتامين B2 روزانه را تامين مي کند. همچنين4/1 فنجان بادام، 7.62 گرم پروتئين بيشتر از پروتئين يک عدد تخم مرغ دارد.

8- جلوگيري از سنگ کيسه صفرا

9- کاهش دهنده قند خون و بيماري ديابت 

10- تقويت عملکرد ريه

به طور کلي، بادام جلوي برخي بيماي هاي تنفسي از قبيل: تنگي نفس، برونشيت مزمن و امفيزم( اتساع و بزرگي عضوي در اثر گاز) را مي گيرد.

سلنيوم، در بادام و آجيل يافت مي شود. سلنيوم نيز يک آنتي اکسيدان مي باشد.

11- استحکام استخوان ها

بادام محتوي مقدار زيادي چربي غير اشباع و بسياري از مواد مغذي مي باشد، از جمله: کلسيم و منيزيم. اين عناصر براي استحکام استخوان ها استفاده مي شوند.

به طور کلي، بادام غني ترين منبع غير حيواني کلسيم مي باشد.

استخوان ها و دندان هايتان را با استفاده از فسفر موجود در بادام، تقويت کنيد.

مقدار کلسيم در 25-20 عدد بادام بيشتر از 4/1 فنجان شير است. پس براي جلوگيري از پوکي استخوان يک منبع غني مي باشد.

 بناي مشهور به امامزاده عين (ازناو همدان)

 

مقدمه

معماري ايران در دوره اسلامي از غناي بالايي برخوردار است و در سراسر گستره عظيم و پهناور آثاري بديع و زيبا از اين معماري را مي‏توان مشاهده کرد. يکي از نمودهاي برجسته معماري، ساختن آرامگاه براي بزرگان و پيشوايان ديني است، که بي‏گمان از همان قرون نخستين اسلامي مرسوم گرديده است. نمونه‏اي از آثار معماري آرامگاهي، بناي مشهور به امامزاده عين در روستاي ازناو بخش فامنين است که در 80 کيلومتري شمال‏شرقي همدان واقع شده است.
زيبايي و استحکام اين بنا يادآور عظمت و استواري معماري ايران است. اين بنا با اينکه از توجه و دقت در حفظ و مرمت آن بي‏بهره بوده، از نظر ايستايي و استحکام قابل تأمل و بررسي است. در تزيينات آجرکاري آن، با آنکه اندک است، طرحهاي نو و بديع به چشم مي‏خورد. نوع پلان از نوع مقابر آرامگاهي چهارضلعي است، که فاقد تزيينات گچبري است. هيچ‏گونه اثري از گچکاري و گچ در سطوح داخلي آن مشاهده نمي‏شود. دقيقا مشخص نيست که آن را براي گچکاري و گچبري مهيا نموده باشند. همچنين بنا فاقد کتيبه خطي است، که بتوان به کمک آن زمان ساخت مقبره را دقيقا مشخص کرد.
تاکنون هيچ‏گونه مطالعه‏اي درباره امامزاده ازناو انجام نگرفته است. نگارندگان هم به مطالب و نوشته‏اي در اين‏باره دست نيافته‏اند. بناي مزبور را در سال 1367 ميراث فرهنگي همدان شناسايي کرده، و در همان سال به کوشش دو تن از دانشجويان معماري دانشگاه تهران (عراقچيان ـ سامي) رولوه گرديد، و در تابستان سال 1373 نگارندگان مقاله، جهت بررسي و مطالعه کامل از نزديک بنا را مورد بررسي قرار دادند.

موقعيت جغرافيايي روستاي ازناو

روستاي کوچک ازناو در بخش فامنين از استان همدان قرار گرفته است؛ روستايي در منطقه کوهستاني و سردسير که تعداد ساکنان آن پنج‏خانوار است؛ مذهبشان شيعه و زبانشان ترکي است، آب آشاميدني آن از قنات روستا، محصولاتش: غلات و لبنيات، شغل مردمانش زراعت و گله‏داري، و راه آن شوسه است، رودخانه قره‏چاي اراضي زراعتي اين ده را مشروب مي‏سازد(1).
درباره اين روستا در کتب جغرافيايي پيشين و همچنين در سفرنامه‏هاي اروپاييان مطلبي نوشته نشده است؛ که احتمالاً علت آن دوري از راههاي ارتباطي و صعب‏العبوري راه روستاست.

موقعيت امامزاده عين ازناو

بناي اين امامزاده برفراز تپه‏اي طبيعي، در بخش جنوب‏شرقي روستاي ازناو، واقع شده است. ارتفاع تپه از زمينهاي اطراف (روستا) در حدود 40 متر است، که با تسطيح اندک سطح تپه، بناي امامزاده را روي آن ساخته‏اند. (تصوير شماره 1).
پيرامون بنا ـ برفراز تپه ـ گورستاني کهن که نشاني از مردگان سالهاي اخير هم در آن ديده مي‏شود، فراگرفته است. يک نمونه از سنگ مزارهايي که در اين گورستان وجود دارد. داراي تزيينات و کتيبه‏اي در يک ضلع آن است. کتيبه به خط ثلث است که عبارت زير از آن قرائت گرديد (تصوير شماره 2):
الو[فا]ت المرحوم‏المغفور نتيجه المشايخ العظام، شيخ سلطان محمد ابن‏المرحوم شيخ باليجان.
ادامه عبارت فوق در ميان تزيينات به شکل طاق‏نما به اين شرح است:
... سنه احدي ستين و الف من هجرة النبويّه (1061)
در بخش فوقاني سنگ قبر نوشته‏اي به خط ثلث وجود دارد که آسيب ديده، و قرائت آن ميسّر نگرديد. احتمالاً آيات يا احاديث بوده است. احتمالاً سنگ مزار در جاي اصلي خود قرار ندارد، چون آن را در سالهاي اخير جابه‏جا نموده‏اند. وضعيت قرارگيري آن اين مسأله را اثبات مي‏کند

پلان بنا

اين بنـا داراي پـلان مربع شکـل، از نوع مقـابر چهارضلعي و يک‏طبقه است درگـاه ورودي آن رو بـه شمال دارد، ارتفـاع بناي آن از بيرون 70/12 و از داخل 20/12متـر است، ابعـاد هر يک از اضلاع آن از خارج 10متر، و از داخـل 5/6 در 5/6 متر اسـت. ضخامت ديوارهـا 80 تا 120 سانتي‏متـر و در بعضـي قسمتهـاي آن به تنـاسب تا 160 سانتي‏متر است. ديوار سمت غرب، به علت وجود راه‏پله، از بقيه بخشها از ضخامت بيشتري برخوردار است. (طرح شماره 1)

گنبد بنا

پلان مربع امامزاده با ترنبه‏هايي به هشت ضلعي، و پس از آن توسط قوسهايي به شانزده ضلعي تبديل گرديده و سپس گنبد دو پوشه آن (دو پوسته پيوسته) شکل گرفته است.
گنبد آن از نوع گنبدهاي با قوس شبدري تند و کند است (گنبد داخلي تند و پوسته خارجي شبدري کند).
پوستـه بيروني و داخلي که با روش آجرکاري خفته راسته ساخته شده است، به روي يک گريو هشت‏ضلعي (منشور هندسي) قرار گرفته، در قسمت مياني (کره گنبد)،
منفذي جهت نورگير و تهويه تعبيه گرديده است. (طرح شماره 2)
چنان‏که پيشتر اشاره شد، آجرکاري اين بخش (طرح شماره 3) به روش نادري است. اين‏گونه آجرکاري در ساختمان بناي مقبره ارسلان جاذب(2) (419ـ387 هجري) در سنگ بست خراسان کار شده است (البته گنبد آن يک پوسته است)
گنبد دو پوسته که سابقه‏اي طولاني در معماري ايراني دارد، از چند ويژگي برخوردار است: نخست فاصله کم پوسته‏هاست. دوم از نظر اصول ساختماني ـ ايستايي حاکم بر اين سازه مي‏توان آن را يک سازه متحد و يک‏پارچه در نظر گرفت؛ و در کل دو پوسته حکم يک پوسته را عملاً خواهند داشت. همين امر موجب مقاومت و استحکام گنبد امامزاده تا امروز گرديده است. نمونه‏هاي اولي آن در بناهايي مانند: مسجد جامع برسيان، (3) مسجد جامع زواره (4) ساخته شده است، و از ويژگي معماري شيوه رازي است، تکامل اين روش ساختماني در شيوه آذري دنبال شده است(5). از بناهايي که در شيوه آذري ساخته شده و داراي گنبدهاي دو پوسته پيوسته‏اند، مي‏توان به مساجد دشتي و کاج (6) در اصفهان و مسجد جامع اشترجان،(7)گنبد سلطانيه بناهاي اخير با روش پيشرفته باريکه طاق(8) ساخته شده‏اند اشاره کرد. در ادامه اين نکته را بايد خاطرنشان نمود که گنبد دو پوسته امامزاده ازناو از نظر ساختار شکل و فرم ويژگي خاص خود را دارد که دقيقا مشـابه هيچ‏يـک از گنبدهاي بناهاي مذکور نيست، فقط وجه اشتراک بيشتري کـه در ميان همـه موارد ياد شده با گنبـد سلطانيه دارد، در فاصله کم هر دو پوسته است؛ با وجـود اين، فاصلـه پوسته‏هاي گنبد امامزاده ازناو بسيار اندک است.

پيل ‏پاها

با اينکه استواري و استحکام بنا ناشي از ديوار محکم آن است، اما براي جلوگيري از رانش گنبد، از پيل‏پاهاي چسبيده به ديوار که تعداد آنها از بيرون 24 عدد و از داخل 16 عدد است، استفاده شده است. اين پيل‏پاها فاقد تزيينات گچبري است.
در حاشيه درگاه ورودي، چهار پيل‏پا که از روي پي سنگي تا بالا (يعني رخبام نماي ورودي) امتداديافته، تعبيه شده‏اند. قطر هر يک از پيل‏پاها 20 سانتي‏متر و ارتفاع دوتا از آنها که بلندتر 80/6 متر است. قوس درگاه ورودي هم روي دوتا از اين پيل‏پاها قرارگرفته است. در سه‏ضلع ديگر بنا پيل‏پاهايي در طرفين طاق‏نماهاي فاقد قوس، با پوشش تخت، تعبيه شده است. قطر آنها 20 سانتي‏متر، و ارتفاعشان 20/3 متر است.
در دو گوشه ديوار ضلع جنوبي، دو پيل‏پاي بزرگتر و قطورتر به قطر 50 سانتي‏متر و ارتفاع 10/4 متر قرار گرفته که از روي پي سنگ تا بالاي ديوار امتداد دارند. (تصوير شماره 3)

درگاه ورودي

درگاه ورودي بنا در ضلع شمالي آن قرار دارد. و از زمره بناهايي است که فاقد يک ايوان الحاقي و بيرون‏آمده از بناست که در ورودي در آن تعبيه شده است. چون نوعي از مقابر آرامگاهي مانند برج کاشانه بسطام و مقبره غازان (دوره ايلخاني)، (9) درگاه وروديشان در يک ايوان الحاقي تعبيه گرديده است. درگاه ورودي امامزاده ازناو در يک ضلع (شمالي) آن قرار گرفته است. به عبارت ديگر درگاه ورودي در ميان يک طاق‏نماي بزرگ که دو طاق کوچک در جناحين به‏صورت قرينه، تعبيه گرديده است.
فضاي داخل طاق‏نماي بزرگ پيرامون ورودي بنا به بخشهايي مساوي و مرتبط به هم تقسيم شده که به‏گونه‏اي بديع و زيبا با آجرتراش و با طرحهاي گياهي و هندسي تزيين گرديده است.
از نظر فرم و شکل کلّي با نماي ورودي گنبد علويان همدان همانندي دارد.

راه ‏پله ورودي به پشت ‏بام

در ضلع غربي ديوار عريض و مستحکم امامزاده از درون بنا، راه‏پله‏اي آجري قرار دارد که داراي 15 پله است. کف متوسط پله‏ها 25 و عرض آنها 45 سانتي‏متر است. دوتا پله در انتها به سمت راست گردش دارد، که دسترس به بالاي گنبد را آسانتر مي‏کند. راهيابي به پيرامون گنبد از طريق پله‏هاي مذکور امکان‏پذير است. و حاشيه (عرض) پيرامون گنبد 70 سانتي‏متر است که دورتادور گنبد را فراگرفته است.
از طرفي، راه ورود به بخش پيشاني (رخبام) از طريق شش پله است که در گوشه شمال‏غربي گنبد با آجر ساخته شده است (اين پله‏ها آسيب کلي ديده‏اند)

قوسها

نوع قوسهايي که طاق‏نماي درگاه ورودي و طاق‏نماهاي باريک و مرتفع حاشيه طاق‏نماي بزرگ را تشکيل مي‏دهند، از نوع قوس پنج او هفت (10) تند است. قوس طاق‏نماهاي داخلي و همچنين قوس ترنبه‏ها و قوس راه‏پله به پشت‏بام، همه از نوع قوسهاي ياد شده است. (طرح شماره 4)

تزيينات وابسته به معماري

به‏طور کلي، تزيينات در معماري اسلامي جزء لاينفکي از آن است. بر اين اساس کمتر بنايي را مي‏توان يافت، که فاقد تزيين باشد. در بسياري از آثار معماري اسلامي ايران، تزيينات بر عناصر و جزييات معماري غلبه دارند؛ به‏عنوان نمونه در نماي بيروني بناهايي مانند برجهاي خرقان در نزديکي قزوين (از دوره سلجوقي)، و مقبره پيرعلمدار در دامغان، تزيينات آجري متنوعي به‏کار رفته است. در اين آثار متنوع نقشها و طرحها به حدي است که زبان در بيان و شرح آنها ناتوان و قاصر است.
تزيينات بناي امامزاده ازناو آن اندک است. با وجود اين، به بررسي نمونه‏هاي موجود تزيينات در نماي خارجي و داخلي آن مي‏پردازيم
الف) تزيينات بيروني: اين بنا فاقد تزيينات کاشيکاري و گچبري در نماي بيروني است، آنچه از تزيين روي نماي آن موجود است، تزيينات آجري است که با آجر تراش‏خورده کار شده است، و در آن طرحهاي چليپايي، آجر تراش و گلبرگ، به صورت قرينه در حاشيه درگاره ورودي تزيين يافته است. (طرح شماره 5) و (تصوير شماره 4)
به‏نظر مي‏رسد که پيل‏پاهاي اين بنا در داخل و مخصوصا در بيرون علاوه بر اينکه نقش ايستايي و استحکام‏بخشي در بنا را داشته‏اند، از آنها به عنوان عنصر تزييني نيز استفاده شده است، (تصوير شماره 1)
ب) تزيينات داخلي: چنان‏که پيشتر اشاره شد، بخش داخلي اين بنا، فاقد تزيينات گچبري و کاشيکاري است. در داخل آن بجز پيل‏پاها و طاق‏نماها، تزيينات قابل‏توجهي به چشم نمي‏خورد، به طوري‏که حتي از تزيينات ساده آجرکاري که در نماي بيروني امامزاده کار شده، در سطوح داخلي اثري مشاهده نمي‏شود. آجرکاري ساده داخل طاق‏نماها و ساير بخشها بجز پيل‏پاها، در داخل، اين احتمال را در ذهن ايجاد مي‏کند، که شايد سازنده و معمار آن، بنا را براي تزيينات آماده نموده باشد.

ضريح چوبي

در وسط فضاي داخلي امامزاده عين، يک ضريح چوبي ساده و فاقد تزيينات قرار دارد، که بخشهايي از آن شکسته و از بين رفته است.
به روي اين ضريح چوبي، نوشته‏هايي به خط شکسته نستعليق زيبا وجود دارد که قابل تأمل و بررسي است. نوشته‏ها با جوهر آبي‏رنگ نگارش شده است. اما به‏علت بي‏توجهي با گذشت زمان، بسياري از آنها قابل خواندن نيست، فقط در بخشي از آن نام کاتبي که از افراد شهير محلي بوده در عبارتي درج گرديده است:
... فکر... جهت برآمد در ما
که شد بهشت برين کام مغفر ما
«کاتب‏الحروف ملا محمدهاشم [همداني] شهر رمضان‏المعظم سنة 1200ه»
به روي سنگ قبري در گورستان پيرامون امامزاده اين کتيبه وجود دارد:
«المرحوم جنت و رضوان مکان محمدهاشم ولد اسماعيل سلطان 1208ه»
با توجه به اين اسامي و ترتيب تاريخي نوشته‏هاي خطي و فوت ملامحمدهاشم، احتمال مي‏دهيم که اين دو يعني ملامحمدهاشم، کاتب و محمدهاشم نوشته بر سنگ قبر يک نفر بيش نباشد، که فرزند اسماعيل‏سلطان بوده و هشت‏سال پس از نگارش خط روي ضريح امامزاده فوت کرده است.
مردم ازناو معتقدند که در زير ضريح امامزاده، در وسط صحن، قبري بوده که آن را کنده و از بين برده‏اند. آثار تخريب خاکهاي زير ضريح ـ در هنگام بازديد و بررسي ـ اين امر را تأييد مي‏کند.

مصالح بنا

مصالح به‏کار رفته در بنا، سنگ در ازاره و پي‏ها و آجر در اندازه 5 در 25 در 25 سانتي‏متر همراه با ملاط ساروج در بخش اصلي است. از اين آجرها در تزيينات آجري ساده قسمت بيروني بنا هم استفاده شده است.

سبک معماري و مقايسه با بناهاي ديگر

همان‏طوري که اشاره رفت، امامزاده ازناو از نوع مقابر چهارضلعي است که با بناهايي مانند:
بقعه دوازده امام (11) (429ه.ق) در يزد، مقبره پير (12) (دوره سلجوقي) در تاکستان و گنبد سرخ (13) (542 ه.ق) مراغه در نوع پلان و در عناصري مانند پيل‏پاهايي مانند پيل‏پاهايي که در گوشه‏ها و بخشهاي بيروني بناهاي مذکور است، تشابهاتي دارد، ولي بعيد به‏نظر مي‏آيد که با آنها همزمان باشد. (طرحهاي شماره 6 و 7 و 8).
از طرفي امامزاده ازناو با بناهايي که از نظر تاريخي متأخرتر از آثار ياد شده‏اند، مانند گنبد علويان (14) (6 يا 7ه.ق) در همدان و گنبد غفاريه (15) (716ه.ق) مراغه در نوع پلان و تزيينات، بويژه در نماي ورودي، پيل‏پاهاي داخل و خارج بنا قابل مقايسه است، (طرحهاي شماره 9 و 10).

وضعيت فعلي بنا

هنگام بازديد بنا در هشتم تيرماه 1373، بخشي از گنبد (پوسته بيروني) در ضلع‏شرقي خراب شده بود. سنگ‏چيني سکوي پيرامون بنا و پله‏هاي ورودي پشت‏بام، بويژه در بخش انتهاي متصل به بام و سقف طاقدار پله ورودي، آسيب ديده‏اند.
قسمتهايي از پله ارتباطي فضاي پيرامون گنبد به بالاي رخبام در بالا و قسمتهايي از ضريح چوبي شکسته و خط روي آن محو گرديده است. همچنين کف داخلي بنا، به‏خاطر ورود دامهاي مردم روستا، به صورت خاکروبه درآمده، و سکوي (16) درگاه ورودي آسيب‏ديده و بخشي از پيل‏پاهاي سمت چپ ورودي آسيب کلي ديده است.
از آنجا که بنابر روي بلندي تپه طبيعي ساخته شده است، فاقد هرگونه رطوبت و عوامل تخريب ناشي از آن است. از طرف ديگر، چون بنا در محيطي کوهستاني و سردسير و آزاد و به دور از هرگونه الحاقات جنبي است، باد و باران و عوامل طبيعي در آسيب آن دخالت و تأثير مضاعف داشته است.
اين ساختمان به‏گونه‏اي ساخته شده که مستقل باشد، و از همه سمت ديده شود، و به طور کلي حالت و فرم منفردي از سوي معمار و باني آن موردنظر بوده است.
اين بنا فاقد هرگونه کتيبه خطي است که نشان‏دهنده سال بناي ساختمان آن باشد، با توجه به تشابه آن با آثار قرون 7 و 8 و فرم کلي معماري آن احتمالاً در اواخر قرن هفتم و اوايل قرن هشتم هجري ساخته شده است؛ بنابراين مي‏توان آن را جزو شيوه معماري آذري (دوره اول) محسوب نمود. با شباهتي که با بناهاي گنبد علويان همدان و گنبد غفاريه مراغه دارد، تا حدودي با آنها قابل مقايسه است.
درباره نسب نامه امامزاده ازناو (عين)، اهالي ساکن در روستا، اطلاعات دقيق و موثقي ندارند و هر يک به نحوي از آن سخن مي‏گويند. انتظار مي‏رود که مطلعين ما را در رفع نواقص اين بحث ياري نمايند.

پی نوشت:

1- فرهنگ جغرافيايي ايران، جلد 5، استان 5، کردستان، تهران، سازمان جغرافيايي کشور، ص9، و بازديدهاي محلي.
2- محمدکريم پيرنيا، شيوه‏هاي معماري ايراني، تدوين غلامحسين معماريان، تهران، موسسه نشر هنر اسلامي وابسته به معاونت امور فرهنگي اجتماعي و هنر بنياد مستضعفان و جانبازان، 1369، ص162.
3- غلامحسين معماريان، نيارش سازه‏هاي طاقي در معماري اسلامي ايران، ج1، تهران، دانشگاه علم و صنعت ايران، 1367، ص161.
4- غلامحسين معماريان. همان، همانجا.
5- محمدکريم پيرنيا، شيوه‏هاي معماري ايراني، ص154.
6- غلامحسين معماريان، همان، ص163.
7- معماريان، همان، صص211 و 191.
8- معماريان، صص91ـ190 و ص207.
9- محمديوسف کياني، معماري ايران دوره اسلامي. (فهرست بناها) ج دوم، تهران، جهاد دانشگاهي، 1368، ص96.
10- پنج يعني درگاه و اوهفتن يعني پوشاندن نام يکي از قوسهاي (چفدها) معروف ايراني است. (اقتباس از استاد پيرنيا. شيوه‏هاي معماري ايراني. ص387).
11- محمديوسف کياني، همان، ج دوم، ص92.
12- کياني، همان، ص94.
13- کياني، ص84.
14- کياني، ص95: هرتسفلد 1316ـ1309 ميلادي و دونالزنو ويلبر تاريخ آن را 1315 ميلادي دانسته است.
15- کياني، ص84.
16- در جناحين درگاه ورودي دو سکو به ارتفاع 40 سانتي‏متر و طول و عرض 120 در 120 سانتي‏متر براي نشستن تعبيه گرديده است. اين نوع سکو را اکنون نيز مي‏توان در طرفين ورودي خانه‏هاي قديمي و سنتي، بويژه در بافت قديمي روستاها مشاهده نمود.

نويسنده:محمد رضا عراقچيان - محمد ابراهيم زارعي
 
.

 امامزاده

امامزاده

 امامزاده عین(ع)

امامزاده عین(ع)

درون امامزاده عین (ع)

دو شنبه 15 خرداد 1391برچسب:, :: 16:11 ::  نويسنده : علی اصغر ترابی افراشته

کوه سیقیر اولن

 سیقیر اولنقاراقوش

قاراقوش

گونی داغ

گونی داغ

 

نمای دور از کوهها

یک شنبه 14 خرداد 1391برچسب:, :: 17:51 ::  نويسنده : علی اصغر ترابی افراشته

افعی

 

قزل داغ

 از فراز قزل داغ

از روی قله قزل داغ

 

قزل داغ

قزل داغ

یک شنبه 14 خرداد 1391برچسب:, :: 17:35 ::  نويسنده : علی اصغر ترابی افراشته

قنات روستا

پیشیک قیه سی

 

زاغه ای در دل کوه

 

شکوفه های بادام

 

 

 قمیش لی

قمیش لی



ادامه مطلب ...

درباره وبلاگ


به وبلاگ من خوش آمدید
آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آخرین مطالب

آرشيو وبلاگ

پيوندها




آمار وب سایت:  

بازدید امروز : 3
بازدید دیروز : 0
بازدید هفته : 11
بازدید ماه : 138
بازدید کل : 31170
تعداد مطالب : 30
تعداد نظرات : 18
تعداد آنلاین : 1